इस्लामावाद। पाकिस्तानको आगामी चुनावको नेतृत्वमा जनरल असिम मुनीरको नेतृत्वमा रहेको राष्ट्रको सेनाले शासनको क्षेत्रमा विशेष गरी सङ्कटग्रस्त अर्थतन्त्रको व्यवस्थापनमा प्रमुख भूमिका ग्रहण गरेको छ।

परवेज मुशर्रफको युगमा स्थापित भएको प्रक्षेपणलाई पछ्याउँदै महत्त्वपूर्ण मामिलाहरूमा निर्णय गर्ने कार्य प्रोक्सी नेताहरूतर्फ सरेको छ र विधायिका निकायहरूले विचार विमर्श र कानून बनाउन जारी राखेको जनाइएको छ। यो रणनीतिक चालले प्रजातन्त्रको आधारभूत सिद्धान्तलाई कसरी कायम राख्छ भन्ने प्रश्न उठेको छ।

वर्षौँदेखि, पाकिस्तानी सेनाका क्रमशः प्रमुखहरू ऋण सुरक्षित गर्न, परियोजनाहरू व्यवस्थित गर्न र 'मैत्री' विदेशी पुँजीहरूमा लगानी जुटाउन सक्रिय छन्। तिनीहरूले घरेलु व्यापार समुदायसँग प्रत्यक्ष रूपमा संलग्न भएका छन् र प्रायः अफवाहरु फैलाउने काममा सक्रिय छन्।

यद्यपि, सेप्टेम्बर ३ मा जनरल मुनीरले कराँची र लाहोरमा गरेको भर्खरैको बैठकले राजनीतिक वर्गमा राजनीतिक अयोग्यताको सेनाको धारणालाई पुष्टि गरेको छ।

सेना प्रमुखलाई भेटेका व्यापारी समुदायका सदस्यहरूले लगभग सबै राजनीतिक दलहरूको असन्तुष्टि रिपोर्ट गरेको एफपीसीसीआईका प्रमुख इरफान शेखले बताए।

जनरल मुनीरले कुनै समय मोटरसाइकलमा यात्रा गर्ने र अहिले विदेशमा बस्ने धेरै राजनीतिज्ञहरूको उल्लेख गरेको उल्लेख गरेको पनि बताइएको छ। यी बैठकहरूमा व्यक्त गरिएका चिन्ताहरूले राष्ट्रको अर्थतन्त्रमा आएको सङ्कटका बीच राजनीतिक व्यक्तित्वहरूले चाँडै कानुनी छानबिनको सामना गर्न सक्ने सङ्केत गरिएको छ।

दैनिक पाकिस्तान (सेप्टेम्बर 14) को सम्पादकीयले भविष्यका लागि जनरल असिम मुनीरको दृष्टिकोणको बारेमा आशावादीता व्यक्त गरेको छ। राजनीतिक नेताहरूले आफ्ना मतभेदहरूलाई पन्छाएर यी परियोजनाहरूलाई पूर्ण हृदयले समर्थन गर्ने आवश्यकतालाई जोड दिएका छन्।

कार्यवाहक सरकारको कार्यकाल र निर्वाचनको मितिबारे चलिरहेको अड्कलबाजीका बीच राजनीतिक र सैन्य क्षेत्रबीचको जटिल सम्बन्धलाई लिएर जनस्तरमा बहस बढेको छ। उमर फारूकले फ्राइडे टाइम्समा लेख्दै पाकिस्तानको राजनीतिक परिदृश्य भित्र 'सैन्य विरोधी मेलोड्रामा' लाई आलोचना गरिएको छ।

राजनीतिक नेताहरूले प्रभावकारी रूपमा शासन गर्न सेनाको समर्थनमा भर परेको हुनाले सेना-विरोधी मुद्रा अपनाउँदा प्रतिष्ठानसँगको उनीहरूको सम्बन्धमा तनाव उत्पन्न हुने र जसले गर्दा शासन प्रक्रियालाई जटिल बनाइदिएको तर्क गरिएको छ।

फारुकले हालका वर्षहरूमा विशेष गरी नवाज शरीफ र इमरान खान जस्ता व्यक्तिहरूबाट पाकिस्तानी सेना र प्रमुखहरूको कडा आलोचना गरे। पहिले लन्डनमा निर्वासनमा रहेका सरिफले सेनाको विरुद्धमा आक्रमण गरे र जबकि खान, हाल भ्रष्टाचारको आरोपमा हिरासतमा छन्।

फारुकले राजनीतिज्ञ र सेनाबीचको सहजीवी सम्बन्धलाई जोड दिँदै सेना विरोधी भावनाको उदयले पाकिस्तानको शक्ति गतिशीलतामा एक प्रमुख निर्णायकको रूपमा काम गर्ने जनाइएको छ।