कराँची। पाकिस्तानमा विदेशी कामदारहरूले आधिकारिक र अनौपचारिक मुद्रा दरहरू बीचको बढ्दो खाडलको बीचमा पैसा पठाउन अनधिकृत तरिकाहरू रोजेका कारण आर्थिक वर्षको दोस्रो त्रैमासिकको पहिलो दुई महिनामा पाकिस्तानमा रेमिट्यान्स २२ प्रतिशतले घटेको द न्यूज इन्टरनेशनलले रिपोर्ट गरेको छ।

केन्द्रीय बैङ्कको तथ्याङ्क अनुसार मुलुकले जुलाईदेखि अगस्टसम्म ४ अर्ब १२ करोड अमेरिकी डलर रेमिट्यान्स आएको छ, जुन अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा ५ अर्ब २९ करोड अमेरिकी डलरले घटेको थियो। अगस्टमा मात्रै रेमिट्यान्स कुल २.०९ बिलियन अमेरिकी डलर थियो, जुन वर्षको तुलनामा २४ प्रतिशतले घटेको छ तर महिनाको तुलनामा ३.१ प्रतिशतले बढेको छ।

विश्लेषकहरूका अनुसार गिरावट मुख्यतया अन्तर बैङ्क र ग्रे मार्केट दरहरू बीचको महत्त्वपूर्ण असमानताका कारण भएको हो, जुन गत महिना १० प्रतिशतसम्म पुग्यो र विदेशमा बस्ने धेरै पाकिस्तानीहरूलाई हवाला र हुण्डी जस्ता अवैध च्यानलहरू प्रयोग गरेर पैसा ट्रान्सफर गर्न प्रोत्साहित गरिएको छ।

आर्थिक वर्ष २०२४ को जुलाई र अगस्तमा साउदी अरेबियाबाट आउने रेमिट्यान्स २३ प्रतिशतले घटेर ९७७ मिलियन अमेरिकी डलर पुगेको छ।
संयुक्त अरब इमिरेट्सको प्रवाह ३७ प्रतिशतले घटेर ६२४ मिलियन अमेरिकी डलर पुगेको छ। बेलायतबाट आउने रेमिट्यान्सको मात्रा १८ प्रतिशतले घटेर ६३८ मिलियन अमेरिकी डलर पुगेको छ। अमेरिकामा बसोबास गर्ने पाकिस्तानीहरूले २०२४ जुलाई-अगस्टमा ५०४ मिलियन अमेरिकी डलर घर पठाए, जुन अघिल्लो वर्ष ५४५ मिलियन अमेरिकी डलरबाट कम थियो।

'गत वर्षको तुलनामा रेमिट्यान्स घट्नुको मुख्य कारण अन्तर बैङ्क, खुला बजार र ग्रे बजार दरहरू बीचको ठूलो असमानता हो,' आरिफ हबिब लिमिटेडका अनुसन्धान प्रमुख ताहिर अब्बासले द न्यूज इन्टरनेशनललाई उद्धृत गर्दै भने, 'अन्तर बैङ्क मार्फत पठाइने रेमिट्यान्स घटे पनि अनधिकृत रुटबाट पठाइएको रकम बढेको छ।'

अब्बासले विस्तारित कोष सुविधाको संयुक्त ७ औँ र ८ औँ समीक्षालाई समेट्ने उपायहरूमा आईएमएफ र पाकिस्तानी अधिकारीहरू बीच कर्मचारी स्तरमा भएको सम्झौताको परिणामस्वरूप पाकिस्तानी रुपैयाँको मूल्याङ्कन भएको र अन्तर बैङ्क र कालोबजारीको दरहरू सङ्कुचित भएको बताए।
फलस्वरूप, अगस्ट २०२२ मा राष्ट्रले २.७ बिलियन अमेरिकी डलर रेमिटेन्स प्राप्त गर्‍यो, जुन एक महत्त्वपूर्ण रकम रहेको द न्यूज इन्टरनेशनलले रिपोर्ट गरेको छ।

उनले गत वर्षको अगस्टमा नगद सङ्कटमा परेको अर्थतन्त्रलाई आईएमएफ बोर्डले १.१ बिलियन अमेरिकी डलर भन्दा बढीको वितरणको स्वीकृति दिएपछि अन्तर बैङ्क बजारमा डलरको तुलनामा २३९ देखि २१९ सम्म बढेको छ। फलस्वरूप, त्यस बेला रेमिट्यान्सको ठूलो प्रवाह थियो किनभने पाकिस्तानी प्रवासी कामदारहरूले आफ्नो घरमा औपचारिक पैसा स्थानान्तरण बढाए।